Chăm sóc da

Da là gì?

Da là hệ cơ quan sống lớn nhất trên cơ thể. Da bao bọc toàn bộ phần bên ngoài của cơ thể với một vài khe hở ở mắt, tai, lỗ mũi, miệng, niệu đạo, hậu môn và âm đạo ở nữ giới.

Da là cơ quan bảo vệ chính cho phần bên trong của cơ thể khỏi thế giới bên ngoài. Da bảo vệ cơ thể khỏi những thứ không mong muốn như bụi bẩn và vấn đề khác, vi khuẩn, vi-rút, ký sinh trùng, và nấm, chống lại một lượng áp lực tương đối, và bảo vệ chúng ta khỏi hóa chất và phóng xạ. Da có nhiệm vụ quan trọng trong việc điều hòa cơ thể bằng cách duy trì nhiệt độ thông qua việc cân bằng chất lỏng của dòng chảy mạch máu ngoại vi, mồ hôi và lông. Da tổng hợp và duy trì mức độ vitamin D trong cơ thể.

Da cũng có khả năng cảm giác. Các dây thần kinh trong mọi phần của da có thể giúp nhận biết được thế giới bên ngoài như nóng, lạnh, chạm và đau. Da có thể báo cho bộ não biết nếu có gì đó khó chịu bên ngoài cơ thể chẳng hạn như nhiệt độ phòng hoặc quá nhiều ánh nắng làm cháy da bạn, hoặc thứ khó chịu trong da của bạn như chứng phát ban hoặc nổi da gà. Da sẽ gửi tín hiệu nếu bạn quá ấm hoặc lạnh, nếu thứ mà bạn chạm quá nóng hoặc lạnh hoặc nếu có thứ làm bạn bị đau.

Cảm giác và phản ứng của da được kiểm soát bởi Hệ Thần Kinh Tự Trị (ANS), một phần của hệ thần kinh được điều tiết mà không có sự kiểm soát của bạn. ANS hoạt động tự chủ. Da gửi thông điệp đến não thông qua Hệ Thần Kinh Ngoại Vi (PNS) (các dây thần kinh chạy khắp cơ thể) từ tủy sống đến não. Não gửi các thông điệp qua tủy sống đến PNS và trở lại da. Chúng ta không thể tự kiểm soát PNS. Não điều tiết da dựa trên các thông điệp được gửi đi và đến một cách tự động.

Da là cơ quan trợ giúp bằng cách bảo vệ cơ thể và sử dụng cảm giác. Da không tự kiểm soát chuyển động của mình. Thay vào đó, da linh hoạt để cho phép xương và các cơ bên trong được chuyển động. Da tự nhiên có một lượng ‘trao đi’ nhất định giúp điều tiết sự linh hoạt của cơ thể.

Da gồm hai lớp. Biểu bì là lớp ngoài của da. Bạn có thể nhìn thấy phần trên của biểu bì khi nhìn vào da. Biểu bì là hàng rào bảo vệ lớp trong của da, hạ bì. Hạ bì chứa các mạch máu, tuyến mồ hôi, tuyến bã nhờn (tuyến tiết dầu tạo độ ẩm cho da), nang lông, sợi thần kinh và nhiều mao mạch nhỏ.

Ngay bên dưới da là mô mỡ (chất béo) giúp bảo vệ các cơ dưới lớp mỡ. Các cơ nằm cạnh xương của bạn. Cơ gắn vào xương bằng các dây chằng. Trong hình bên dưới, bạn có thể thấy biểu bì ở trên cùng, hạ bì với các mạch máu, nang lông và các tuyến ở lớp tiếp theo. Lớp màu vàng thể hiện mô mỡ. Lớp màu hồng thể hiện các cơ với màu hồng nhạt hơn thể hiện dây chằng. Màu trắng là xương.

Được sử dụng với sự cho phép của Ban Cố Vấn về Tổn Thương do Tỳ Đè Quốc Gia 9 tháng 11 năm 2020

Các tình trạng da phổ biến có thể xảy ra với bất cứ ai. Chứng phát ban hoặc viêm da (dermatitis) (derm=da, -itis=viêm) ở tất cả các loại và từ tất cả các nguyên nhân cực kỳ phổ biến. Chứng phát ban có thể phát sinh do kích ứng da vì nước tiểu, phân, kem thoa hoặc thuốc mỡ, xà phòng, dầu gội, phấn hoa, mồ hôi, hoặc vật làm xước da. Chứng phát ban cũng có thể xuất hiện do những thứ được đưa vào cơ thể như thức ăn, đồ uống, thuốc, hoặc các chất hít phải. Phản ứng với lo lắng hoặc căng thẳng cũng có thể gây chứng phát ban. Các tình trạng da phổ biến là:

Mụn thường xuất hiện trên mặt hoặc lưng. Nếu cần phẫu thuật trên lưng hoặc cột sống nhưng bạn lại bị mụn nghiêm trọng thì có thể cần điều trị mụn trước khi phẫu thuật để tránh nhiễm trùng bên trong.

Nấm da chân là nấm đỏ, ngứa thường xuất hiện ở kẽ ngón chân. Bệnh này xuất hiện do mồ hôi hoặc do hàng ngày đi cùng một đôi giày không thoáng khí. Đối với những người bị chấn thương tủy sống, nấm có thể xuất hiện ở kẽ ngón chân và những vùng gập da khác trên cơ thể.

Viêm Da Dị Ứng là chứng phát ban lâu dài đóng vảy và ngứa. Bệnh Chàm là một ví dụ về viêm da dị ứng.

Vết chai là một mảng da bị dày lên, thường hình thành do có vật cọ xát vào da, chẳng hạn như giày cọt xát vào gót chân, trên bàn tay do những công việc lặp đi lặp lại như đẩy xe lăn hoặc trên khuỷu tay do tựa vào hoặc cọ xát vào thiết bị hỗ trợ. Bằng việc giảm chuyển động, các vết chai có thể hình thành từ da không được kích thích để bong ra khỏi các tế bào da cũ.

Viêm Da Tiếp Xúc hình thành sau khi chạm hoặc có vật chạm vào bạn khiến da bị đỏ, ngứa hoặc loét. Thiết bị hỗ trợ hoặc đặt vị trí có thể gây viêm da tiếp xúc.

Ung thư có thể lành tính hoặc ác tính. Ung thư da đe dọa tính mạng hiếm gặp là ung thư biểu mô tế bào đáy thường xuất hiện ở phần đầu, cổ hoặc lưng. U ác tính không phải là loại ung thư da phổ biến, còn được biết đến là loại ung thư ác tính. Tiếp xúc quá nhiều với mặt trời do suy giảm tầng ozon có thể dẫn đến ung thư da. Không bảo vệ da ở nơi bạn bị giảm cảm giác có thể làm tăng nguy cơ bạn bị ung thư da.

Chứng phát ban ở háng hoặc vùng đeo tã xuất hiện như một phản ứng với nước tiểu hoặc phân trên da. Việc sử dụng các vật dụng được bao kín bằng nhựa để đựng chất thải cơ thể ngăn cản không khí lưu thông, tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển dù da có bẩn hay không. Tình trạng này xuất hiện ở cả người lớn và trẻ em, đặc biệt là khi sử dụng tấm đệm lót không, vệ sinh kém hoặc những vùng có nếp gấp da đặc biệt là khi ngồi.

Vi-rút herpes simplex (HSV) bao gồm HSV-1, loét lạnh và phồng rộp da, và HSV-2, một bệnh lây qua đường tình dục.

Bệnh giời leo hoặc zona thần kinh là tình trạng lây nhiễm vi-rút từ thủy đậu ngủ đông. Bệnh này rất đau đớn. Chứng phát ban nhiễm vào da qua đường đốt da (đường của dây thần kinh trong cơ thể) trong ba ngày sau khi bắt đầu đau hoặc ngứa. Có những vắc-xin có thể làm giảm khả năng mắc zona thần kinh hoặc sẽ giảm đau và thời gian diễn biến bệnh.

Mề đay là một chứng phát ban bùng phát đột ngột xuất hiện do chất gây dị ứng hoặc không rõ nguyên nhân.

Cháy nắng là cháy da do ánh nắng mặt trời. Thông thường, da sẽ chuyển đỏ ở mức cháy da đầu tiên. Phát ban đỏ với phồng rộp là mức cháy da thứ hai. Các mức cháy nắng thứ ba và thứ tư đã được ghi nhận. Không bảo vệ da ở nơi bạn bị giảm cảm giác có thể làm tăng nguy cơ bạn bị bạn cháy nắng.

Bệnh vảy nến là vùng mẩn đỏ, ngứa với da bị dày lên và các mảng màu bạc. Bệnh này có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể nhưng chủ yếu là ở đầu gối và khuỷu tay. Một số người bị bệnh vảy nến có thể tiến triển thành viêm khớp vảy nến.

Bệnh trứng cá đỏ là chứng phát ban mẩn đỏ có thể nhìn thấy mạch máu nổi lên ở má, mũi, cằm và đôi khi là trán. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ trung niên, có sắc tố nhẹ, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Không nên lẫn lộn bệnh này với những thay đổi mạch máu trên mặt liên quan đến nghiện rượu ở nam giới và nữ giới.

Đổ mồ hôi

Do các vấn đề của Hệ Thần Kinh Tự Trị sau khi bị chấn thương tủy sống, nên việc kiểm soát thân nhiệt bị ảnh hưởng vì các thông điệp điều tiết không được trao đổi một cách hiệu quả. Khả năng điều hòa nhiệt độ bên trong của cơ thể có thể bị ảnh hưởng bởi chấn thương tủy sống. Chấn thương càng nặng thì quá trình điều tiết thân nhiệt càng bị ảnh hưởng, thông qua đổ mồ hôi.

Tăng tiết mồ hôi (HH) hoặc đổ mồ hôi quá mức xuất hiện ở một số người bị chấn thương tủy sống. Tình trạng này có thể xảy ra mà không rõ nguyên nhân, dưới dạng triệu chứng của chứng tăng phản xạ tự phát hoặc bất kỳ gián đoạn nào trong hệ thần kinh tự trị hoặc do bệnh rỗng tủy sống, một u nang chứa đầy chất lỏng sau khi chấn thương trong khu vực chấn thương tủy sống. Các thuốc để điều trị chứng tăng phản xạ tự phát có thể giảm đổ mồ hôi quá mức. Thuốc oxybutynin cũng đã được sử dụng thành công.

Những người khác bị SCI cho biết họ không thể đổ mồ hôi dưới mức chấn thương. Điều này có thể khiến cơ thể quá nóng do khả năng tiết mồ hôi bị giảm, đây là một cách tự nhiên để hạ thân nhiệt. Cần thực hiện các biện pháp để phòng ngừa tình trạng cơ thể quá nóng. Những biện pháp này có thể bao gồm sử dụng điều hòa không khí, quạt, quần áo mát, mũ che bóng râm rộng vành.

Tổn Thương do Ma Sát

Các tổn thương cắt và ma sát có thể xuất hiện trên da. Bạn có thể biết loại tổn thương này với tên gọi ‘bỏng ma sát’. Tổn thương này xảy ra khi biểu bì và hạ bì trở nên ngăn tách, đặc biệt là do suy giảm collagen sau khi bị chấn thương tủy sống. Tình trạng này hầu hết thường xảy ra khi di chuyển cơ thể hoặc bộ phận cơ thể bằng việc kéo lê trên một mặt phẳng thay vì nhấc lên và di chuyển. Các tổn thương cắt và ma sát cũng có thể xảy ra khi dùng một thiết bị thích ứng mới liên tục cọ xát với da. Ma sát của mặt phẳng không cho phép biểu bì di chuyển nhanh chóng như cơ thể, do đó làm vỡ sự liên kết mỏng manh của hai phần da. Nhấc cả người khi di chuyển sẽ giúp phòng ngừa tổn thương do ma sát. Nên thường xuyên kiểm tra da khi dùng thiết bị mới.

Vết Chai

Các vết chai có thể hình thành ở gót chân, bàn tay, khuỷu và đầu gối do thiếu khả năng loại bỏ tế bào da chết. Phần lớn quá trình loại bỏ da xảy ra khi cơ thể cọ xát với quần áo và giày dép. Nếu bạn không thể di chuyển da của mình, các tế bào sẽ có xu hướng ở lại trên da, tích tụ và hình thành vết chai. Các vết chai khô và không co giãn như da. Chúng dễ nứt có thể gây đau nếu bạn có cảm giác, chứng tăng phản xạ tự phát nếu cảm giác bị giảm và tạo khe hở để vi khuẩn xâm nhập.

Nên cực kỳ cẩn thận khi loại bỏ vết chai. Từ từ loại bỏ vết chai bằng cách ngâm khu vực bị chai vào nước, sau đó ‘mài nhẵn’ khu vực bằng khăn hoặc khăn tắm. Không bao giờ được loại bỏ vết chai nhanh hoặc dùng vật dụng sắc để cắt vì lớp da dưới vết chai đã trở nên mềm và dễ nứt ra. Nếu vết chai lớn và dày, bạn có thể muốn thảo luận phương pháp điều trị với bác sĩ điều trị bàn chân.

Tổn Thương do Tỳ Đè

Sau khi bị chấn thương tủy sống, da sẽ xuất hiện những thay đổi. Collagen tạo sức mạnh cho da cũng như lượng cung cấp máu cho da bị giảm. Kích thước cơ cũng bị giảm, và thay vào đó là lớp mỡ sẽ dày lên do không vận động. Nhận thức về cảm giác cũng giảm hoặc biến mất tùy thuộc vào loại chấn thương tủy sống. Những thay đổi này có thể khiến một người dễ bị tổn thương do tỳ đè hơn.

Những thay đổi trong da, lưu lượng máu, thành phần cơ, sự phân bổ mỡ và giảm cảm giác do chấn thương tủy sống là nguyên nhân dẫn đến tổn thương do tỳ đè. Thông thường, vùng nổi trên xương của bộ xương sẽ ở trên mô cơ, giúp phân tán áp lực khắp cơ. Khi cơ mỏng đi, khả năng phân tán áp lực sẽ giảm. Mô mỡ tăng lên. Khi gia tăng áp lực lên mô mỡ, mô mỡ sẽ ngưng tụ lại và thậm chí tạo nhiều áp lực hơn trên khu vực xương. Áp lực này đè lên các mạch máu làm tắc lưu thông máu. Mạch máu, tức là các mao mạch siêu nhỏ trong da càng nhỏ, thì tốc độ cung cấp máu nhanh càng bị giảm. Cảm giác sẽ phát tín hiệu để bạn vận động cơ thể để mở các mao mạch trước khi da bị tổn thương, nhưng sau khi bị chấn thương tủy sống, tín hiệu sẽ giảm hoặc biến mất.

Tổn thương do tỳ đè (PI) có thể được gọi bằng nhiều tên khác nhau như loét tỳ đè, loét da, loét điểm tỳ, loét do nằm hoặc loét tư thế nằm. Tổn thương do tỳ đè bắt đầu từ bên trong, bạn không thể thấy chỗ bắt đầu tổn thương. Dấu hiệu đầu tiên của PI có thể là một đốm sẫm màu, đỏ hoặc tái trên da do tắc mạch máu, thường gặp nhất là ở vùng nổi trên xương hoặc vùng sụn. Vùng nổi trên xương thường là ở phần cuối của xương, chỗ có phần lồi lên. Ví dụ, bạn có thể dễ dàng sờ thấy phần lồi của xương cằm dưới da hoặc xương ở khuỷu tay hoặc đầu gối. Tai ngoài và đầu mũi được tạo thành từ sụn là mô mềm nhưng chắc chắn.

Những Chỗ Đặc Biệt Dễ Bị Tổn Thương do Tỳ Đè

Các hình ảnh trên được sử dụng với sự cho phép của Hệ Thống Chấn Thương Tủy Sống Khu Vực Tây Bắc (http://sci.washington.edu)

Tổn thương do tỳ đè được phân chia theo biểu hiện của tổn thương trên bề mặt da. Vết thương rất có thể sâu hơn nhiều so với những gì bạn có thể nhìn thấy bên ngoài cơ thể.

• Giai Đoạn I: Một vùng sắc tố trên da có thể bị đau nếu bạn có cảm giác. Màu sắc có thể thay đổi tùy thuộc vào tông da: ở da sẫm màu, sắc tố có thể hơi xanh hoặc tím tái; ở vùng da sáng hơn, khu vực này có thể xuất hiện màu đỏ. Đây là dấu hiệu cho thấy một vết loét điểm tỳ đang hình thành. Da có thể ấm hoặc mát, săn chắc hoặc mềm mại. Có thể bị phù nề tại vị trí mất sắc tố và hơn thế nữa.

Được sử dụng với sự cho phép của Ban Cố Vấn về Tổn Thương do Tỳ Đè Quốc Gia 9 tháng 11 năm 2020

• Giai Đoạn II: Da bị phồng rộp hoặc hình thành vết thương hở. Biểu bì (lớp trên cùng của da) có thể bị hở hoặc bị bong ra. Tổn thương kéo dài đến hạ bì. Khu vực xung quanh vết thương có thể bị đỏ và kích ứng.

Được sử dụng với sự cho phép của Ban Cố Vấn về Tổn Thương do Tỳ Đè Quốc Gia 9 tháng 11 năm 2020

• Giai Đoạn III: Da lúc này hình thành một lỗ trũng, hở gọi là vết lõm. Vết lõm này sẽ kéo dài vào lớp mỡ của cơ thể. Mô bên dưới da bị tổn thương. Bạn có thể nhìn thấy mỡ cơ thể ở đáy của vết lõm. Có thể có các mảng chất màu trắng có thể là nhiễm trùng hoặc mô đang phân hủy. Các mép của vết thương hở có thể cứng, sắc tố nhạt hơn và tròn vào trong. Tình trạng này được gọi là mọc phủ.

Được sử dụng với sự cho phép của Ban Cố Vấn về Tổn Thương do Tỳ Đè Quốc Gia 9 tháng 11 năm 2020

• Giai Đoạn IV: Tổn thương do tỳ đè đã lan đến xương. Có thể có tổn thương đối với cơ và xương, và đôi khi ảnh hưởng tới gân và khớp.

Được sử dụng với sự cho phép của Ban Cố Vấn về Tổn Thương do Tỳ Đè Quốc Gia 9 tháng 11 năm 2020

Hai loại tổn thương do tỳ đè khác không phù hợp với một trong bốn giai đoạn.

• Những tổn thương “không thể xác định giai đoạn” được bao phủ bởi lớp da chết là chất màu vàng, rám nắng, xanh lá, hoặc nâu được gọi là vảy. Vảy khiến việc đánh giá độ sâu của tổn thương trở nên khó khăn. Vảy có thể cần được chuyên gia y tế loại bỏ nhưng cho đến khi được đánh giá, vảy sẽ ngăn không cho vi trùng xâm nhập vào vết thương mặc dù vết thương bên trong vảy có thể đã bị nhiễm trùng. Điều quan trọng là không được cạy vảy, hãy để chuyên gia y tế của bạn xác định tình trạng của tổn thương do tỳ đè.

Được sử dụng với sự cho phép của Ban Cố Vấn về Tổn Thương do Tỳ Đè Quốc Gia 9 tháng 11 năm 2020

• Tổn thương do tỳ đè hình thành sâu trong mô bên dưới da được gọi là tổn thương mô sâu. Khu vực này có thể có màu tím sẫm hoặc màu hạt dẻ, và có thể có một vết phồng rộp chứa đầy máu dưới da. Loại tổn thương da này có thể nhanh chóng trở thành tổn thương do tỳ đè giai đoạn III hoặc IV.

Được sử dụng với sự cho phép của Ban Cố Vấn về Tổn Thương do Tỳ Đè Quốc Gia 9 tháng 11 năm 2020

Đánh Giá Tổn Thương do Tỳ Đè

Bạn là người đầu tiên bảo vệ cho làn da của bạn. Kiểm tra xem da của bạn có bị phát ban, vết chai, vùng hở, thay đổi sắc tố, thay đổi nhiệt độ mát hơn hoặc ấm hơn, vết cắt, vết rách, lỗ hoặc vết xước không. Nếu bạn phát hiện được vấn đề trên da mà cảm thấy không thể điều trị đơn giản, hãy tránh xa khu vực đó và thông báo cho chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn.

Chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ tiến hành khám sức khỏe để đánh giá toàn bộ làn da của bạn. Đặc biệt chú ý đến chỗ có thể bị tổn thương do tỳ đè. Có thể thực hiện xét nghiệm máu để đánh giá nhiễm trùng và dinh dưỡng. Nếu chỗ này bị hở, có thể dùng một miếng gạc ở chỗ đó để đánh giá mức độ nhiễm trùng ở vết thương.

Bạn sẽ được hỏi về các hoạt động sinh hoạt hàng ngày (ADL,) khả năng di chuyển và xoay người để nâng cơ thể của bạn lên thay vì kéo lê. Tần suất giải phóng áp lực khi thức hoặc vào ban đêm sẽ được đánh giá. Thiết bị của bạn sẽ được đánh giá để đảm bảo thiết bị có sự phân tán áp lực, hỗ trợ và bảo vệ cần thiết để duy trì làn da của bạn.

Đối với một số tổn thương do tỳ đè không thể đánh giá được độ sâu, có thể thực hiện chụp CT hoặc MRI để hiển thị phần bên trong của tổn thương. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc đánh giá xem vết thương đã xâm lấn vào xương hoặc bị nhiễm trùng hay chưa.

Chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể sẽ hoàn thành một ‘xét nghiệm độ trắng’ của khu vực sắc tố để đánh giá lưu lượng máu. Xét nghiệm này có thể không được thực hiện nếu chắc chắn bị tổn thương do tỳ đè. Chỉ nên thực hiện xét nghiệm độ trắng một lần, bởi một chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Xét nghiệm độ trắng bổ sung sẽ không làm thay đổi kết quả mà còn gây thêm tổn thương cho chỗ bị thương. Trong xét nghiệm này, người khám ấn một ngón tay lên khu vực đó, chỉ một lần. Điều này làm tăng thêm áp lực, do đó không nên thực hiện xét nghiệm nhiều lần. Nếu có máu chảy qua, khu vực này sẽ trống rỗng và ngay lập tức máu sẽ tràn vào (độ trắng). Nếu không có máu chảy, sẽ không có sự thay đổi màu sắc của vùng sắc tố.

Được sử dụng với sự cho phép của Ban Cố Vấn về Tổn Thương do Tỳ Đè Quốc Gia 9 tháng 11 năm 2020

Đánh giá về tổn thương do tỳ đè hở sẽ được thực hiện. Đánh giá này sẽ bao gồm vị trí và kích thước (chiều dài, chiều rộng, độ sâu). Tổn thương sẽ có các giai đoạn như đã nêu ở trên. Cơ sở tổn thương do tỳ đè sẽ được đánh giá, nếu nhìn thấy. Cũng cần lưu ý các đặc điểm khác như mùi hôi, dịch tiết, xuất hiện phồng rộp, bong tróc, sưng tấy, hoại tử (mô chết), chất lượng các mép của tổn thương và tình trạng đau, tăng co cứng hoặc xem có xuất hiện hoặc tăng phản xạ tự phát gây ra bởi tổn thương do tỳ đè không. Sẽ tiến hành chụp ảnh vết thương an toàn bằng các băng đo. Những đánh giá này sẽ được chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn hoặc y tá chuyên môn thực hiện trong mỗi lần thăm khám để theo dõi sự tiến triển của bạn.

Một số vết thương có các lỗ hoặc rãnh không thể nhìn thấy do vị trí của chúng trong vết thương. Chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn có thể sử dụng gạc bông vô trùng để thăm dò vết hở nhằm tìm kiếm các lỗ hoặc vết rách có thể ẩn vi khuẩn hoặc trì hoãn việc chữa lành.

Điều Trị Tổn Thương do Tỳ Đè

Điều trị tổn thương do tỳ đè cần có thời gian. Bạn có thể cần người khác hỗ trợ để hoàn tất việc thay quần áo hoặc hỗ trợ bạn trong việc di chuyển hoặc các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Bạn có thể bỏ lỡ thời gian làm việc hoặc thời gian dành cho gia đình khi đang chữa bệnh do các hạn chế của tỳ đè.

Nếu vùng da bị tổn thương do tỳ đè không hở, cách điều trị duy nhất là tránh xa vùng này. Vùng sắc tố sẽ tự khỏi theo thời gian. Nếu lần đầu tiên bạn nhận thấy sự thay đổi sắc tố so với vùng nổi trên xương, bạn sẽ cần phải tránh xa hoàn toàn khu vực này cho đến khi sắc tố trở lại màu da bình thường của bạn. Việc này không thể nhân nhượng. Điều này có nghĩa là bạn có thể không được tỳ đè lên chỗ đó khi nằm, ngồi hoặc tỳ đè khác lên khu vực đó vì bất kỳ lý do gì; không phải vì công việc, đi học, giải trí, vệ sinh cá nhân hoặc hoạt động khác. Bạn sẽ cần thực hiện các lựa chọn thay thế cho lịch trình hàng ngày của mình. Nếu bạn chọn chỉ dậy trong năm phút để đánh răng, bạn đã phớt lờ nỗ lực tránh xa khu vực này. Thông thường, nếu phát hiện sớm sự thay đổi sắc tố, sẽ chỉ mất vài giờ thì khu vực này trở lại màu bình thường. Bạn trì hoãn giảm tải áp lực tỳ đè càng lâu thì sắc tố da càng mất nhiều thời gian để phục hồi.

Vết thương hở sẽ cần được băng bó vô trùng để bảo vệ cho da phát triển một cách tự nhiên cũng như tránh xa khu vực này. Nên vệ sinh bằng dung dịch vệ sinh hoặc nước sạch theo chỉ định. KHÔNG nên dùng hydro peroxyt vì chất này phá hủy quá trình tạo mô hạt (hình thành các tế bào mới) của vết thương. Một số vết thương sẽ cần được rửa để làm sạch tất cả các mặt của vết thương. Có thể rửa bằng ống tiêm có quả bóp hoặc thiết bị rửa áp suất thấp. Có thể sử dụng thuốc cho vết thương hở theo hướng dẫn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.

Để vùng tổn thương do tỳ đè đóng vảy có thể ngăn vi khuẩn xâm nhập vào vết thương mặc dù vết thương lành từ lớp đáy tổn thương lên đến da. Một số tổn thương do tỳ đè sẽ tự khỏi bằng hệ miễn dịch của cơ thể dưới lớp băng kín khí. Có thể sử dụng enzym mỗi lần thay băng để cắt bỏ mô hoại tử nhẹ.

Những trường hợp khác thì cần can thiệp nhiều hơn. Chỉ nên để chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn thực hiện việc này. Trong quá trình cắt bỏ mô hoại tử, cần sử dụng một con dao mổ hoặc hóa chất để loại bỏ vảy, mô bị hoại tử hoặc mô không tuần hoàn. Có thể thực hiện việc cắt bỏ mô hoại tử bằng dao sắc (bằng dao mổ) tại văn phòng của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe với thuốc gây tê cục bộ hoặc tại chỗ cho khu vực đó hoặc trong phòng phẫu thuật với thuốc gây tê cục bộ hoặc toàn thân. Liệu pháp giòi cũng đã thành công trong việc làm sạch vết thương do tỳ đè.

Các tổn thương do tỳ đè hở thường cần được đắp nhẹ để chữa lành thích hợp. Tổn thương do tỳ đè nên được chữa lành từ đáy của vết thương trước và sau đó giúp da kín lại. Lý do là vì nhiệm vụ của da là bao bọc kín để bảo vệ cơ thể. Tuy nhiên, nếu da kín lại quá sớm và vết thương vẫn chưa lành, lỗ có thể mở lại hoặc trở thành nhiễm trùng mưng mủ vùng kín. Khi lớp mô lành lại, thì cần đắp vết thương ít hơn. Nếu vết thương có những vết rách, nên đắp lại vết rách để chữa lành. Đôi khi, chỗ đắp vết thương có thể chứa thuốc hoặc làm ướt để đặt trong vết thương. Khi chỗ đắp khô đi, vật liệu đắp vết thương sẽ được lấy ra có thể giúp cắt bỏ thêm mô hoại tử của vết thương.

Một số trường hợp tổn thương cần Liệu Pháp Chữa Trị Vết Thương Bằng Áp Lực Âm (NPWT). Đây là một thiết bị bổ sung lực hút áp suất thấp vào vết thương để hút dịch thoát ra ngoài. Có một bộ nguồn động cơ có thể được đặt ở đầu giường hoặc trên xe lăn. Cần có sự chấp thuận bảo hiểm đặc biệt để thực hiện phương pháp điều trị này.

Kích thích điện có thể giúp chữa lành tổn thương do tỳ đè Giai Đoạn III hoặc Giai Đoạn IV. Kích thích điện có thể hỗ trợ tăng lưu lượng máu để tăng mao mạch, oxy hóa và tạo hạt cho mô.

Oxy Cao Áp là phương pháp điều trị đôi khi được áp dụng cho các tổn thương do tỳ đè. Toàn bộ cơ thể hoặc một phần cơ thể bị tổn thương do tỳ đè sẽ được đặt trong một buồng cung cấp 100% oxy dưới một số áp suất. Oxy được cho là làm tăng tốc độ chữa lành.

Phẫu thuật kín lại được thực hiện cho một số tổn thương do tỳ đè Giai Đoạn III hoặc Giai Đoạn IV. Trước khi phẫu thuật, tình trạng dinh dưỡng và nhiễm trùng phải được thanh lọc. Phẫu thuật được thực hiện sẽ loại bỏ vùng tổn thương do tỳ đè không lành và có thể bao gồm giảm vùng nổi trên xương. Một vạt cơ khỏe mạnh được xoay đến vùng tổn thương để đệm và lưu thông máu. Da được làm kín lại bằng cách xoay vùng da lành qua vùng phẫu thuật. Bệnh nhân thường ký hợp đồng cam kết rằng họ sẽ nằm trên giường, không động đến vùng phẫu thuật trong vòng sáu tháng đến tối đa một năm để vùng phẫu thuật lành lại. Sau đó, dần dần ngồi trở lại bắt đầu lại với việc ngồi trong năm phút, kiểm tra khu vực, giữ cho không bị tỳ đè trong vài giờ và lặp lại. Đây là một quá trình lớn đòi hỏi sự cam kết tuyệt đối của bạn để thành công.

Nhiễm trùng huyết Các tổn thương do tỳ đè bị nhiễm trùng trong mô, trong xương hoặc cả hai đều có thể bị nhiễm trùng huyết. Đây là tình trạng lây truyền lây lan khắp cơ thể ảnh hưởng đến các cơ quan chính. Nhiễm trùng huyết có thể gây tử vong nếu không được điều trị hoặc không kịp thời điều trị. Nhiễm trùng huyết là tình huống cần gọi 911 hoặc đến Phòng Cấp Cứu. Các triệu chứng của nhiễm trùng huyết bao gồm:

Có thể xuất hiện một số hoặc tất cả các triệu chứng sau:

• Nhiễm trùng hoặc có thể bị nhiễm trùng
• Thân nhiệt ở mức cao, cao hơn 38,30 độ C hoặc 101,30 độ F
• Nhịp tim nhanh, nhanh hơn 90 nhịp/phút
• Nhịp hô hấp nhanh, nhanh hơn 20 hơi thở/phút

Các triệu chứng khác có thể xuất hiện:

• Lẫn lộn hoặc hôn mê
• Phù đặc biệt là ở tứ chi, cổ hoặc mặt
• Lượng đường trong máu ở mức cao mà không bị bệnh tiểu đường
• Thân nhiệt hạ thấp hơn 36 độ C hoặc 97 độ F

Có rất nhiều phương pháp điều trị lỗi thời đối với tổn thương do tỳ đè. Bạn có thể thấy có người khuyến nghị dùng những phương pháp này, nhưng những phương pháp điều trị này đã bị khai tử. Ngày nay, các phương pháp điều trị sau đây không còn được sử dụng.

Xoa bóp để kích thích lưu lượng máu. Không đúng. Xoa bóp vết thương do tỳ đè gây thêm áp lực dẫn đến tổn thương thêm hoặc đi ngược lại nỗ lực chữa lành của bạn. Một số người sử dụng thêm rượu để kích thích lưu lượng máu trong quá trình xoa bóp. Điều này cũng gây thêm áp lực. Xoa bóp bằng rượu không có tác dụng cải thiện lưu lượng máu.

Gối đệm hình bánh donut. Không đúng. Gối đệm hình bánh donut tạo thành một vòng co thắt xung quanh vết thương do tỳ đè làm giảm lưu lượng máu đến khu vực bị ảnh hưởng.

Mật ong ngày càng được sử dụng nhiều với ý nghĩ cho rằng hàm lượng đường hỗ trợ chữa lành tổn thương do tỳ đè. Có một số bằng chứng cho thấy điều này có tác dụng tích cực, nhưng đó phải là mật ong loại dùng trong y tế chứ không phải mật ong thông thường. Ngoài ra, mật ong được đặt lên trên vết thương do tỳ đè, chứ không phải thông qua hình thức ăn để chữa lành.

Thủ thuật cắt cụt không phải là phương pháp điều trị tổn thương do tỳ đè. Trừ khi nhiễm trùng trong xương di chuyển khắp cơ thể bạn. Việc loại bỏ tổn thương do tỳ đè có thể mất nhiều thời gian nhưng vẫn phải làm. Đáng chú ý nhất, đây không phải là một chấn thương cần phải cắt cụt chi.

Giữ Gìn Da của Bạn Sau Chấn Thương Tủy Sống

Đặt chuông báo Đặt nhắc nhở giảm tỳ đè là một công cụ hữu hiệu để duy trì chế độ giảm tỳ đè. Báo hiệu có thể thực hiện bằng các thiết bị chuông báo như điện thoại thông minh, các ứng dụng khác và đồng hồ. Các dấu hiệu ngoài môi trường cũng có thể được sử dụng, chẳng hạn như thực hiện giảm tỳ đè ở mỗi chu kỳ quảng cáo truyền hình hoặc khi đồng hồ của bạn điểm chuông mỗi giờ.

Rửa tay Giữ tay sạch sẽ giúp giảm sự lây lan của vùng nhiễm trùng sang cơ thể bạn cũng như sang những người khác. Thường xuyên rửa tay bằng nước ấm và xà phòng, dùng lực chà sát giữa hai bàn tay trong 20 giây hoặc khoảng thời gian cần để hát bài Chúc Mừng Sinh Nhật hoặc đọc bảng chữ cái hai lần. Tay chạm vào nhiều đồ vật trong ngày có thể dính mầm bệnh lây sang cơ thể khi bạn chạm vào mặt hoặc đặt ống thông tiểu. Nên rửa tay trước và sau khi làm các công việc vệ sinh cá nhân.

Cung cấp đủ nước Duy trì đủ chất lỏng trong cơ thể giúp cơ thể hoạt động tốt. Điều này bao gồm việc bổ sung độ ẩm cho da của bạn. Do mất collagen sau SCI, chất lỏng bổ sung có thể hỗ trợ quá trình cung cấp đủ nước cho cơ thể của bạn bao gồm cả việc giữ ẩm cho da từ bên trong. Những hạn chế về chất lỏng có thể do chương trình đặt ống thông không liên tục của bạn, các vấn đề về tim hoặc một số loại phù nề. Chất lỏng tốt nhất để cung cấp đủ nước cho cơ thể là nước. Nước được sử dụng khắp cơ thể. Các chất lỏng khác nên được sử dụng vừa phải. Rượu làm cơ thể mất nước, để lại ít chất lỏng hơn cho các tế bào da của bạn. Đồ uống có đường và mặn cung cấp quá nhiều đường hoặc muối làm thay đổi khả năng trao đổi chất của các tế bào của cơ thể. Hãy nhớ kiểm tra nhãn trên chất lỏng để biết lượng đường và muối trước khi uống.

Vệ sinh Giữ cơ thể sạch sẽ ngăn ngừa vi khuẩn và vi-rút tích tụ trên bề mặt da cũng như giảm khả năng mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể. Vệ sinh cơ thể bằng nước ấm và xà phòng nhẹ. Rửa sạch. Kỳ cọ khi vệ sinh cơ thể sẽ giúp loại bỏ mầm bệnh, kích thích tuần hoàn và hỗ trợ loại bỏ các tế bào da cũ.

Tắm từ trên xuống hoặc rửa mặt trước sau đó chuyển xuống phần dưới cơ thể. Bộ phận sinh dục, sau đó là rãnh mông được tắm sau cùng. Sữa dưỡng làm mềm da có thể cung cấp độ ẩm cho bên ngoài da của bạn. Có rất nhiều sản phẩm có thể được sử dụng để tắm. Một số người sẽ cần xà phòng nhẹ hơn, những người khác có thể thích xà phòng mạnh hơn hoặc kháng khuẩn. Sản phẩm có thể gây kích ứng cho một số người. Hãy thận trọng với các sản phẩm bạn đã thử, đặc biệt là những sản phẩm gây chứng phát ban trên da của bạn.

Dưỡng ẩm Thoa sữa dưỡng làm mềm da giúp bổ sung độ ẩm từ bên ngoài cơ thể.

Vết chai Tích tụ da chết và khô thường xuất hiện ở những nơi da hoạt động nhiều. Da chết và khô có thể tích tụ do không bị bong ra nhờ giày dép khi không đi bộ, do dùng tay quá mức như đẩy xe lăn, hoặc do nạng hoặc nẹp cọ xát vào da của bạn. Vết chai trở nên khô và nứt theo thời gian tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Từ từ làm loại bỏ vết chai bằng cách ngâm khu vực bị chai vào nước, sau đó ‘mài nhẵn’ khu vực bằng khăn hoặc khăn tắm. Không bao giờ được loại bỏ vết chai nhanh hoặc dùng vật dụng sắc để cắt vì lớp da dưới vết chai đã trở nên mềm và dễ nứt ra. Nếu vết chai lớn và dày, bạn có thể muốn thảo luận phương pháp điều trị với bác sĩ điều trị bàn chân.

Bỏ hút thuốc Nicotine và các chất khác trong thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử, xì gà, tẩu, vape và thuốc hít tự bám vào các tế bào hồng cầu thay thế oxy. Khi bạn hít nicotine hoặc các chất khác, bạn đang cướp đi lượng oxy cần thiết cho cơ thể, bao gồm cả da. Hãy trao đổi với chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn về các phương pháp điều trị để bỏ hút thuốc. Nếu trước đây bạn đã từng bỏ hút thuốc, hãy thử lại. Có thể thành công đấy.

Chế độ dinh dưỡng Cần áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng để duy trì cơ thể của bạn bao gồm cả da.
Đặc biệt cần thiết để giữ gìn da và chữa lành tổn thương do tỳ đè là calo (hoặc năng lượng), protein, vi chất dinh dưỡng (kẽm, vitamin C, vitamin A và sắt) và chất lỏng. Nhu cầu calo của bạn có thể đã thay đổi sau SCI, có thể cần ít calo hơn do cơ thể ít vận động hơn, giảm chức năng đường ruột hoặc tăng calo do co cứng. Các chất dinh dưỡng bổ sung có thể cần thiết để chữa lành tổn thương do tỳ đè. Protein là loại chất cần thiết để phát triển cơ bắp và hoạt động của cơ thể. Vi chất dinh dưỡng giúp cơ thể hoạt động. Mỗi người sẽ có những nhu cầu riêng, do đó cần tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng. Đánh giá dinh dưỡng có thể giúp phân loại nhu cầu cụ thể của bạn. Lời khuyên được đưa ra dựa trên thành phần cơ thể của bạn, mặc dù xét nghiệm máu sẽ giúp bạn tránh dùng quá nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho cơ thể.

Kiểm Soát Cân Nặng Có thể khó duy trì cân nặng sau khi bị chấn thương tủy sống. Một số người cần thêm calo và những người khác lại cần ít calo hơn. Quá gầy có thể làm tăng nguy cơ tổn thương do tỳ đè vì cơ của bạn có thể không đủ thịt để phân tán áp lực từ bên trong cơ thể ngay cả khi bạn đang sử dụng các bề mặt giảm áp lực. Những người khác có cân nặng quá lớn có thể gây áp lực lên lượng mỡ trong cơ thể của họ. Những người bị chấn thương tủy sống có thể giải thích phần bụng phình ra của họ là mỡ trong khi đó thực ra là do cơ dạ dày lỏng lẻo.

Tập thể dục Nên bổ sung vận động cho các bộ phận của cơ thể dưới mức chấn thương tủy sống ngoài các bộ phận cơ thể trên mức chấn thương tủy sống. Để đảm bảo tất cả các bộ phận trên cơ thể bạn được vận động, hãy nhẹ nhàng thực hiện các bài tập vận động. Điều này kích thích lưu lượng máu nuôi da, giảm tỳ đè và cải thiện các chức năng tổng thể của cơ thể. Nếu bạn không thể vận động cơ thể của mình, hãy nhờ người chăm sóc vận động cho bạn. Nếu bạn chọn tham gia các bài tập tích cực hơn, hãy để ý xem tất cả các bộ phận cơ thể có tham gia vận động hay không. Nếu không, hãy thêm chúng vào chế độ tập luyện của bạn.

Kiểm tra Xem xét toàn bộ cơ thể của bạn tối thiểu hai lần một ngày (sau một đêm trên giường và vào cuối ngày ngồi). Nên thực hiện kiểm tra da thường xuyên hơn nếu bạn có sự thay đổi về tình trạng sức khỏe hoặc sử dụng thiết bị, dụng cụ mới. Nếu bạn không thể nhìn thấy các vùng trên cơ thể, hãy sử dụng gương có tay cầm dài hoặc sử dụng điện thoại để chụp ảnh chỗ không nhìn thấy. Theo dõi bất kỳ thay đổi nào về sắc tố có thể cho thấy tổn thương do tỳ đè phát triển hoặc những thay đổi trên da của bạn có thể là chứng phát ban, thay đổi oxy (chẳng hạn như xanh xao ở ngón tay, ngón chân hoặc môi) hoặc những thay đổi khác trên da. Đây là phần việc mà bạn, người sở hữu làn da phải làm. Thay người chăm sóc hoặc người chăm sóc bị ốm. Điều quan trọng là bạn phải biết điều gì đang xảy ra với cơ thể của chính mình.

Bề Mặt Giảm Áp Lực Đảm bảo bạn đang sử dụng bề mặt giường và ghế ngồi bảo vệ toàn bộ cơ thể (bao gồm cả đầu) ở bất cứ chỗ nào giảm cảm giác. Bề mặt có nhiều loại, nhưng mục đích là chúng phân tán áp lực thay vì ngưng tụ áp lực.

Có nhiều loại bề mặt được sử dụng cho các trường hợp khác nhau. Bề mặt hỗ trợ giường thường đi theo chiều dài của cơ thể nhưng phần hỗ trợ vùng đầu bị bỏ qua. Thay vào đó, gối hoặc các bề mặt giảm áp lực khác được sử dụng dưới đầu vì thường mọi người có cảm giác ở đó. Ghế có thể bao gồm một bề mặt để ngồi và một bề mặt cho lưng tùy thuộc vào mức độ chấn thương. Có thể lựa chọn tựa đầu, tựa tay và tựa chân khi cần.

Thiết bị phân tán áp lực có thể được làm từ mút xốp y tế (không phải mút xốp ở cửa hàng thủ công vì loại mút xốp này không phân tán áp lực) hoặc gel y tế. Thiết bị có thể chứa đầy không khí, chứa đầy chất lỏng, đục lỗ tổ ong hoặc khoét để không khí lưu thông từ vị trí này sang vị trí khác trong thiết bị cho phép giảm áp lực dưới các vị trí vùng nổi trên xương. Các thiết bị cơ học tự động thay đổi áp lực cho bạn cũng thuộc loại này. Nên tham khảo ý kiến đóng góp từ chuyên gia chăm sóc sức khỏe và nhà trị liệu trong việc lựa chọn bề mặt giảm áp lực để có được lựa chọn phù hợp nhất cho bạn.

Xin lưu ý rằng thiết bị này được gọi là ‘giảm’ áp lực chứ không phải là loại bỏ áp lực. Không có thiết bị nào loại bỏ tất cả áp lực. Vẫn cần thực hiện việc giải phóng áp lực.

Đệm lót và mút xốp thủ công nén và tăng áp lực. Chúng hữu ích trong việc giữ cơ thể bạn ở đúng vị trí nhưng tạo thêm áp lực dưới các bề mặt xương. Giữa bạn và thiết bị giảm áp lực chỉ nên cách nhau bởi lớp quần áo.

Bản Đồ Áp Lực Có thể đo và nhìn thấy được bề mặt giảm áp lực hoạt động tốt như thế nào với cơ thể bạn bằng thiết bị bản đồ áp lực. Thiết bị này là một tấm phủ ở giữa bạn và bề mặt giảm áp lực mà bạn đang đánh giá. Một hình ảnh cho thấy có bao nhiêu áp lực đè lên vị trí vùng nổi trên xương của bạn khi đang sử dụng thiết bị giảm áp. Màu xanh lam hoặc xanh lá cây cho thấy tình trạng tốt, màu đỏ hoặc màu cam cho thấy không phân tán đủ áp lực. Đây không phải là những thiết bị được sử dụng hàng ngày mà là những công cụ đánh giá có thể kiểm tra trạng thái của thiết bị hiện tại hoặc thiết bị mới của bạn.

Giải Phóng Áp Lực Để tránh tổn thương do tỳ đè, bạn nên thực hiện giải phóng áp lực trong 60 giây sau mỗi 10 đến 15 phút khi đang tỉnh táo. Việc này bao gồm giữ cơ thể của bạn nâng lên khỏi bề mặt ngồi, nghiêng từ bên này sang bên kia, từ trước ra sau hoặc sử dụng tính năng nghiêng trên ghế điện. Làm vậy cho phép lưu thông tuần hoàn không bị áp lực làm gián đoạn. Khi ở trên giường, cần trở mình hai giờ một lần hoặc dưới hai giờ một lần. Nếu phát hiện tổn thương do tỳ đè từ sự thay đổi màu da, hãy tránh vùng da đó cho đến khi chữa được tình trạng thay đổi màu da.

Điều Chỉnh Vị Trí Liên tục điều chỉnh cơ thể là chìa khóa để giữ cho cơ thể của bạn hoạt động tốt nhất. Đó là điều chỉnh vị trí cơ thể như khi ở trạng thái giải phẫu tự nhiên. Hành động này không chỉ giúp ích cho thở, tiêu hóa và lưu thông máu mà còn có thể giúp ngăn ngừa tổn thương do tỳ đè. Điều chỉnh vị trí đúng là cách tự nhiên mà cơ thể thực hiện duy trì sức khỏe. Việc này đặt cơ thể ở trạng thái hoạt động tốt nhất. Cần duy trì điều chỉnh vị trí cẩn thận khi nằm hoặc ngồi.

Vết Cắt Di chuyển bản thân bằng cách nâng cơ thể lên thay vì kéo cơ thể qua các bề mặt. Điều này giúp loại bỏ hiện tượng cắt hoặc tách lớp biểu bì khỏi lớp hạ bì. Vết cắt có thể là một vùng da ửng đỏ hoặc lớp biểu bì có thể bị tách rời để lại một vùng hở trên da của bạn. Ngay cả khi chỉ có một vùng da hở ở lớp trên cùng của da cũng cho phép vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể bạn. Điều này cũng có thể gây ra phản ứng đau hoặc tăng phản xạ tự phát (AD).

Nếp Nhăn Đảm bảo toàn bộ bề mặt nơi có áp lực tác động lên cơ thể bạn không bị nhăn. Quần áo, dụng cụ tiết niệu, thiết bị thích nghi hoặc các vật cản khác có thể gây áp lực lên da của bạn bất kể là có vùng nổi trên xương hay không. Khăn trải giường và quần áo mịn giữ an toàn cho da của bạn.

Nhẹ Nhàng Một số người thô lỗ khi đối xử với cơ thể của họ, chủ yếu là do thiếu cảm giác. Tất cả chúng ta đều vội vã và việc tùy tiện nằm lên giường hoặc ngồi lên ghế trở thành thói quen. Hãy cẩn thận với cơ thể của bạn. Sự nhẹ nhàng có thể tránh được nhiều vấn đề như rách da, vết cắt, bầm tím, tổn thương do tỳ đè, gãy xương và huyết khối tĩnh mạch sâu phát triển (DVT). Bạn có thể bị giảm cảm giác, nhưng cơ thể vẫn phản ứng với tổn thương và cơn đau theo những cách khác.

Trung Tâm Chăm Sóc Vết Thương bao gồm các chuyên gia chữa lành tổn thương do tỳ đè. Nếu bạn lo lắng về tổn thương do tỳ đè, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia tại trung tâm chăm sóc vết thương để biết phương pháp điều trị cập nhật nhất cho tổn thương của bạn.

Phục Hồi sau Tổn Thương do Tỳ Đè

Vùng da đã lành sau tổn thương do tỳ đè rất mỏng manh. Da có độ đàn hồi tự nhiên. Độ đàn hồi của da giúp da thích nghi với áp lực và chuyển động. Vùng da đã lành sau tổn thương do tỳ đè về cơ bản là sẹo không có tính đàn hồi. Ngay cả khi tổn thương do tỳ đè đã được phẫu thuật đóng thì vùng da đó cũng không quen với áp lực. Vùng da đã lành hoặc đã hồi phục có nhiều khả năng cải thiện tổn thương do tỳ đè hơn.

Một khi chữa lành tổn thương do tỳ đè, khả năng chịu áp lực bắt đầu. Việc này bắt đầu bằng cách nằm hoặc ngồi trên vùng da đó không quá 5 phút và sau đó tránh đè vào vùng da đó trong tối thiểu hai giờ. Nếu không có sự thay đổi màu da, áp lực đến vùng da đó được tăng dần theo thời gian trên vùng da đó. Phải đánh giá về sự thay đổi màu da sau mỗi lần áp lực. Tiếp tục thực hiện quá trình này cho đến khi bạn đạt được thời gian áp lực bình thường. Phải thực hiện việc giải phóng áp lực để thích ứng với áp lực ngay cả khi sử dụng thiết bị phân tán áp lực.

Bởi vì da phục hồi sau tổn thương do tỳ đè có độ đàn hồi kém hơn, nên vùng da này sẽ dễ bị tổn thương do tỳ đè hơn trong tương lai. Thận trọng trong việc theo dõi vùng da đó.

Phục Hồi Chức Năng

Phải duy trì theo dõi liên tục tất cả các vùng da do giảm cảm giác sau chấn thương tủy sống. Cần giữ cho da khỏe mạnh để có một cuộc sống khỏe mạnh. Những người liên quan đến việc chăm sóc cá nhân bao gồm:

Bác Sĩ Vật Lý Trị Liệu Trưởng nhóm y tế của bạn. Bác sĩ chuyên về y học vật lý và phục hồi chức năng này sẽ chỉ dẫn cách chăm sóc cần thiết cho tình hình chăm sóc sức khỏe của bạn. Họ có thể đảm nhận việc chăm sóc tổn thương do tỳ đè của bạn hoặc tham khảo ý kiến của các chuyên gia khác.

Bác Sĩ Chăm Sóc Vết Thương hoặc Bác Sĩ Phẫu Thuật Thẩm Mỹ Bác sĩ chăm sóc vết thương hoặc bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ là các chuyên gia y tế chuyên về chăm sóc tổn thương do tỳ đè. Điều này không có nghĩa là bạn sẽ phẫu thuật hay thậm chí cần phải phẫu thuật, nhưng chuyên gia y tế này sẽ chỉ định phương pháp điều trị cần thiết để chữa trị tổn thương của bạn.

Y Tá Chăm Sóc Vết Thương Một y tá có chuyên môn được đào tạo đặc biệt sẽ thực hiện điều trị và thay băng khi cần để chữa trị tổn thương của bạn. Người này sẽ quan sát tổn thương do tỳ đè của bạn để cải thiện và hành động nếu việc chữa lành không có tiến triển. Họ cũng sẽ dạy bạn hoặc người chăm sóc cách thay băng vết thương tại nhà. Họ sẽ đánh giá thiết bị cung cấp phân tán áp lực của bạn.

Nhà Vật Lý Trị Liệu Ở một số vùng của đất nước, Nhà Vật Lý Trị Liệu đảm nhận nhiệm vụ chăm sóc tổn thương do tỳ đè. Nhà vật lý trị liệu có thể thực hiện điều trị tổn thương của bạn đồng thời đặt mua thiết bị và dạy bạn các kỹ thuật di chuyển để tránh tổn thương thêm.

Y Tá Quản Lý Trường Hợp Bảo Hiểm Công ty bảo hiểm của bạn sẽ cử một người hỗ trợ bạn trong các nhu cầu chăm sóc tổn thương do tỳ đè của bạn. Đây cũng là người được nhà bảo hiểm của bạn chỉ định để chăm sóc chấn thương tủy sống của bạn. Họ sẽ làm việc với bạn để nhận thiết bị và phương pháp điều trị cần thiết để chữa trị tổn thương do tỳ đè của bạn.

Chuyên Gia Dinh Dưỡng Sau chấn thương tủy sống, chuyên gia dinh dưỡng sẽ hỗ trợ nhằm đảm bảo bạn biết nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể đối với sức khỏe. Chuyên gia dinh dưỡng có thể hỗ trợ lượng calo bạn cần cũng như các chất dinh dưỡng cần bổ sung thêm để chữa lành tổn thương do tỳ đè của bạn.

Nhà Tâm Lý Học Việc bị tổn thương do tỳ đè lâu dài ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn theo nhiều cách. Nhà tâm lý học sẽ giúp bạn phát triển các chiến lược để đối phó với một vấn đề mãn tính.

Cố Vấn Nghề Nghiệp Bạn có thể cần có những thay đổi trong đời sống công việc trong một khoảng thời gian không xác định, đặc biệt khi bạn nằm trên giường ở nhà cả ngày. Cố vấn nghề nghiệp có thể làm việc với người sử dụng lao động của bạn để đảm bảo công việc của bạn tiếp tục hoặc giúp bạn phát triển các kỹ năng mới.

Hướng Dẫn Thực Hành Lâm Sàng có sẵn để làm tiêu chuẩn điều trị tổn thương do tỳ đè:

Hiệp Hội Y Khoa Tủy Sống, 2014. Pressure Ulcer Prevention and Treatment Following Spinal Cord Injury: A Clinical Practice Guideline for Healthcare Professionals (Phòng Ngừa và Điều Trị Loét Điểm Tỳ Sau Chấn Thương Tủy Sống: Hướng Dẫn Thực Hành Lâm Sàng cho Chuyên Gia Chăm Sóc Sức Khỏe), Ấn Bản Thứ 2, Hội Cựu Chiến Binh Bị Liệt Hoa Kỳ. Có sẵn miễn phí tại: www.pva.org

AWHONN. New Neonatal Skin Care Evidence‐Based Practice Guideline. Nursing for Women’s Health (Hướng Dẫn Thực Hành Dựa Trên Bằng Chứng Chăm Sóc Da Sơ Sinh Mới. Tạp Chí Chăm Sóc Sức Khỏe Phụ Nữ), Phần 17, Vấn Đề 6, Tháng 12 năm 2013–Tháng 1 năm 2014, Trang 545-546. Có sẵn để mua tại: https://apps.nann.org/store/product-details?productId=59314045

The International Guideline 2019, Prevention and Treatment of Pressure Ulcer/Injuries: Clinical Practice Guidelines. (Hướng Dẫn Quốc Tế 2019, Phòng Ngừa và Điều Trị Loét Điểm Tỳ/Tổn Thương do Tỳ Đè: Hướng Dẫn Thực Hành Lâm Sàng) Có sẵn để mua tại: https://guidelinesales.com/store/viewproduct.aspx?id=15036786

Tài liệu miễn phí về chăm sóc tổn thương do tỳ đè và bảo trì thiết bị có sẵn thông qua Ban Cố Vấn về Tổn Thương do Tỳ Đè Quốc Gia: https://npiap.com/page/FreeMaterials

Có thể tìm thấy bằng chứng về điều trị tổn thương do tỳ đè do chấn thương tủy sống tại Dự Án SCIRE: http://scireproject.com/wp-content/uploads/pressure_ulcers.pdf

Nghiên Cứu

Nghiên cứu về da và tổn thương do tỳ đè rất rộng. Các vấn đề về da đang được nghiên cứu trong các lĩnh vực sinh lý học (chức năng của da) cũng như các bệnh về da như phát ban và việc chữa bệnh về da. Việc sử dụng da nhân tạo là một phương pháp có lợi cho tổn thương do tỳ đè rộng, hở, vùng da tổn thương có thể được che phủ để thúc đẩy quá trình chữa lành và thay thế lớp bảo vệ tự nhiên của da khỏi nhiễm trùng. Phương pháp này đặc biệt quan trọng trong điều trị bỏng và loại vết thương do tổn thương do tỳ đè. Nghiên cứu về da được thể hiện rõ ràng trong phòng thí nghiệm và các cơ sở lâm sàng như da liễu, phẫu thuật tạo hình và tái tạo, phục hồi thể chất, điều dưỡng và vật lý trị liệu và các cơ sở khác.

Tổn thương do tỳ đè là một lĩnh vực nghiên cứu sâu rộng. Các chiến lược và kỹ thuật phòng ngừa bao gồm dinh dưỡng, uống đủ nước, giải phóng áp lực, thiết bị phân tán áp lực và tăng cường lưu lượng máu là chìa khóa để tránh tổn thương do tỳ đè. Các hướng dẫn về phân giai đoạn tổn thương do tỳ đè gần đây đã được sửa đổi dựa trên bằng chứng hiện tại (nghiên cứu). Các phương pháp chữa trị tổn thương được cân nhắc và xem xét lại như là những tiến bộ về chăm sóc sức khỏe.

Nghiên cứu cụ thể về điều trị tổn thương do tỳ đè bao gồm liệu pháp yếu tố tăng trưởng cytokine (ví dụ: yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc tiểu cầu người tái tổ hợp (rhPDGF), yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi), các liệu pháp dựa trên tế bào (huyết tương giàu tiểu cầu, phân phối tế bào gốc tự thân) và cải thiện công nghệ bề mặt giảm áp lực (ví dụ: công nghệ ngâm chất lỏng).

Các chiến lược giáo dục cho các cá nhân, gia đình, y tá và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác đã được nghiên cứu để thực hành tốt nhất. Các điểm giáo dục khác nhau được nhấn mạnh đối với cơ sở cộng đồng, cơ sở bệnh viện cấp tính và chuyên sâu và đặc biệt là trong bệnh viện phục hồi chức năng.

Tuy nhiên, dù có tất cả các nghiên cứu về sinh lý học, phòng ngừa và điều trị, tổn thương do tỳ đè vẫn xảy ra. Các tổn thương vẫn thường xuyên xảy ra ngay cả khi được chăm sóc tốt nhất. Việc tìm ra giải pháp để phòng ngừa tổng thể thông qua cả nhu cầu của con người và các vấn đề cơ học đang được cải thiện nhưng vẫn khó nắm bắt. Vì các vấn đề về da và tổn thương do tỳ đè có liên quan đến nhiều vấn đề chăm sóc sức khỏe bao gồm cả chấn thương tủy sống, nên nghiên cứu được chia sẻ giữa các chuyên gia chăm sóc sức khỏe

Dữ kiện và Số liệu về Tổn Thương Do Tỳ Đè

Tại Hoa Kỳ, Tổ Chức Sự An Toàn của Bệnh Nhân trong Chăm Sóc Sức Khỏe Hợp Tác nhận thấy Số bệnh nhân bị Tổn Thương Do Tỳ Đè trong Bệnh Viện (HAPU) là 2,5 triệu bệnh nhân. Tổn thương do tỳ đè thiết bị chiếm khoảng 30% tổng số tổn thương do tỳ đè.

Tỷ lệ mắc tổn thương do tỳ đè của người bị chấn thương tủy sống là 25-66%. Mức độ chấn thương càng cao thì tỷ lệ tổn thương do tỳ đè càng cao.

Trên thế giới cứ 5 người thì có 1 người bị chấn thương tủy sống sẽ bị tổn thương do tỳ đè.

Các khu vực phổ biến nhất bị ảnh hưởng bởi tổn thương do tỳ đè là xương cùng (ở trên cùng của rãnh mông, hông) và xương ngồi (xương ngồi ở phía dưới).

Chi phí điều trị cho một tổn thương do tỳ đè ăn sâu toàn bộ lớp da ước tính là $70.000 với tổng số tiền là $11 tỷ hàng năm.

Tổn thương do tỳ đè là nguyên nhân của số lượng vụ kiện y tế lớn thứ hai hàng năm với 17.000 vụ kiện.

Có 60.000 ca tử vong mỗi năm có nguyên nhân trực tiếp là tổn thương do tỳ đè.

Nguồn Lực Người Tiêu Dùng

Nếu bạn đang tìm hiểu thêm thông tin về chăm sóc da và tổn thương do tỳ đè hoặc có câu hỏi cụ thể, xin liên hệ với các chuyên gia thông tin của chúng tôi, làm việc các ngày trong tuần từ thứ Hai đến thứ Sáu, gọi miễn phí theo số 800-539-7309 từ 7 giờ sáng đến 12 giờ đêm theo giờ miền Đông (ET).

Video: Chăm Sóc Da

Video: Giảm Áp Lực

Dưới đây là một số cách di chuyển cơ thể trên ghế để da thở và ngăn ngừa tổn thương do tỳ đè.

ĐỌC THÊM

Tham Khảo

Alderden J, Rondinelli J, Pepper G, Cummins M, Whitney J. Risk factors for pressure injuries among critical care patients: A systematic review. International Journal of Nursing Studies, Volume 71, June 2017, pages 97-114. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2017.03.012

Bhutani S, Vishwanath G. Hyperbaric oxygen and wound healing. Indian J Plast Surg. 2012;45(2):316-324. doi:10.4103/0970-0358.101309

Chen HL, Cai J-Y, Du L, Shen H-W, Yu H-R, Song Y-P, Zha ML. Incidence of pressure injury in individuals with spinal cord injury. Journal of Wound, Ostomy and Continence Nursing: May/June 2020 – Volume 47 – Issue 3 – p 215-223 doi: 10.1097/WON.0000000000000633

Cowan LJ, Ahn H, Flores M, Yarrow J, Barks LS, Garvan C, Weaver MT, Stechmiller J. Pressure ulcer prevalence by level of paralysis in patients with spinal cord injury in long-term care. Advances in Skin & Wound Care: March 2019 – Volume 32 – Issue 3 – p 122-130 doi: 0.1097/01.ASW.0000553109.70752.bf

Delparte, J.J., Flett, H.M., Scovil, C.Y. et al. Development of the spinal cord injury pressure sore onset risk screening (SCI-PreSORS) instrument: a pressure injury risk decision tree for spinal cord injury rehabilitation. Spinal Cord (2020). https://doi.org/10.1038/s41393-020-0510-y

Edsberg LE, Black JM, Goldberg M, McNichol L, Moore L, Sieggreen M. Revised National Pressure Ulcer Advisory Panel Pressure Injury staging system: Revised pressure injury staging system. J Wound Ostomy Continence Nurs. 2016;43(6):585-597. doi:10.1097/WON.0000000000000281

Fiordelli M, Zanini C, Amann J, Scheel-Sailer A, Brach M, Stucki G, Rubinelli S. Selecting evidence-based content for inclusion in self-management apps for pressure injuries in individuals with spinal cord injury: Participatory design study. JMIR Mhealth Uhealth 2020;8(5):e15818 DOI: 10.2196/15818 PMID: 32432559 PMCID: 7270844

Gour-Provencal G, Mac-Thiong J-M, Feldman DE, Bégin J, Richard-Denis A. Decreasing pressure injuries and acute care length of stay in patients with acute traumatic spinal cord injury. The Journal of Spinal Cord Medicine, 2020. DOI: 10.1080/10790268.2020.1718265

Grigorian A, Sugimoto M, Joe V, Schubl S, Lekawa M, Dolich M, Kuncir E, Barrios C, Nahmias J. Pressure ulcer in trauma patients: A higher spinal cord injury level leads to higher risk. J Am Coll Clin Wound Spec. 2017; 9(1-3): 24–31.e1. doi: 10.1016/j.jccw.2018.06.001 PMCID: PMC6304286 PMID: 30591898.

Harper AE, Terhorst L, Brienza D, Leland NE. (2020) Exploring the first pressure injury and characteristics of subsequent pressure injury accrual following spinal cord injury. The Journal of Spinal Cord Medicine, DOI: 10.1080/10790268.2020.1744871

Hogaboom NS, Worobey LA, Houlihan BV, Heinemann AW, Boninger ML. Wheelchair breakdowns are associated with pain, pressure injuries, rehospitalization, and self-perceived health in full-time wheelchair users with spinal cord injury. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation Volume 99, Issue 10, October 2018, Pages 1949-1956. https://doi.org/10.1016/j.apmr.2018.04.002

Kloth, LC. Electrical stimulation for wound healing: A review of evidence from in vitro studies, animal experiments, and clinical trials. Sage Publications, 2005, LOWER EXTREMITY WOUNDS 4(1);2005 pp. 23–44, Sage Publications.

Kranke P, Bennett MH, Martyn-St James M, Schnabel A, Debus SE, Weibel S. Hyperbaric oxygen therapy for chronic wounds. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 6. Art. No.: CD004123. DOI: 10.1002/14651858.CD004123.pub4

Kruger EA, Pires M, Ngann Y, Sterling M, Rubayi S. Comprehensive management of pressure ulcers in spinal cord injury: current concepts and future trends. J Spinal Cord Med. 2013;36(6):572-585. doi:10.1179/2045772313Y.0000000093

Lemmer DP, Alvarado N, Henzel K, Richmond MA, McDaniel J, Graebert J, Schwartz K, Sun J, Bogie KM. What lies beneath: Why some pressure injuries may be unpreventable for individuals with spinal cord injury. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, Volume 100, Issue 6, June 2019, Pages 1042-1049. https://doi.org/10.1016/j.apmr.2018.11.006

Levine SM, Sinno S, Levine JP, Saadeh PB. An evidenced-based approach to the surgical management of pressure ulcers. Ann Plast Surg 2012;69:482–4. doi: 10.1097/SAP.0b013e31824b26bc.

National Center for Complementary and Integrated Health (NCCIH). Common skin conditions at a glance. https://www.nccih.nih.gov/health/skin-conditions-at-a-glance

Posthauer ME, Banks M, Dorner B, Schols J. The role of nutrition for pressure ulcer management. Advances in Skin & Wound Care: April 2015 – Volume 28 – Issue 4 – p 175-188 doi: 10.1097/01.ASW.0000461911.31139.62

Scheel-Sailer, A., Wyss, A., Boldt, C. et al. Prevalence, location, grade of pressure ulcers and association with specific patient characteristics in adult spinal cord injury patients during the hospital stay: a prospective cohort study. Spinal Cord 51, 828–833 (2013). https://doi.org/10.1038/sc.2013.91

Schwartz K, Henzel MK, Richmond MA, Zindle JK, Seton JM, Lemmer DP, Alvarado N, Bogie KM. (2020) Biomarkers for recurrent pressure injury risk in persons with spinal cord injury. The Journal of Spinal Cord Medicine, 43:5, 696-703, DOI: 10.1080/10790268.2019.1645406

Sherman RA, Wyle F, Vulpe M. Maggot therapy for treating pressure ulcers in spinal cord injury patients. The Journal of Spinal Cord Medicine, 18:2, 71-74, DOI: 10.1080/10790268.1995.11719382

Sun Y-S. Electrical stimulation for wound-healing: Simulation on the effect of electrode configurations. BioMed Research International, vol. 2017, Article ID 5289041, 9 pages, 2017. https://doi.org/10.1155/2017/5289041

Tasleem S, Naqvi SB, Khan SA, Hashimi K. ‘Honey ointment’: a natural remedy of skin wound infections. J Ayub Med Coll Abbottabad. 2011;23(2):26-31. PMID: 24800336

Thakral G, LaFontaine J, Najafi B, Talal TK, Kim P, Lavery LA. Electrical stimulation to accelerate wound healing. Diabet Foot Ankle. 2013; 4: 10.3402/dfa.v4i0.22081. doi: 10.3402/dfa.v4i0.22081. PMCID: PMC3776323. PMID: 24049559

Ud-Din S, Bayat A. Electrical stimulation and cutaneous wound healing: A review of clinical evidence. Healthcare (Basel). 2014 Dec; 2(4): 445–467. doi: 10.3390/healthcare2040445 PMCID: PMC4934569 PMID: 27429287

Vos-Draper TL, Morrow MMB. Seating-related pressure injury prevention in spinal cord injury: A review of compensatory technologies to improve in-seat movement behavior. Curr Phys Med Rehabil Rep. 2016;4(4):320-328. doi:10.1007/s40141-016-0140-7

Zanini, C., Lustenberger, N., Essig, S. et al. Outpatient and community care for preventing pressure injuries in spinal cord injury. A qualitative study of service users’ and providers’ experience. Spinal Cord 58, 882–891 (2020). https://doi.org/10.1038/s41393-020-0444-4